Rủi Ro Tài Chính Là Gì? Cách Quản Trị Rủi Ro Hiệu Quả Cho Doanh Nghiệp

Rủi ro tài chính là một dạng vấn đề thường xảy ra khi vận hành doanh nghiệp (DN). Dạng rủi ro này có thể xảy đến do tác động bên trong hoặc bên ngoài. Nó có thể ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh lời của doanh nghiệp/công ty.

Chính vì vậy, việc quản trị rủi ro tài chính rất quan trọng. Nếu không khắc phục được thì DN sẽ rất dễ bị mất kiểm soát dòng tiền dẫn đến phá sản. Cùng Tax Plus theo dõi chi tiết bài viết dưới đây nhé.

Rủi ro tài chính là gì

Là người quản trị, điều hành DN hoặc một người quản lý tài chính chủ chốt, bạn cần phải hiểu rõ rủi ro tài chính là gì. Việc hiểu rõ mọi cốt lõi của vấn đề sẽ giúp bạn dễ dàng tìm được nguyên nhân thực sự và cách giải quyết tối ưu, hiệu quả nhất. 

Khái niệm

Rủi ro tài chính còn được định nghĩa cụ thể hơn thông qua rủi ro giảm giá tài chính là rủi ro từ các quyết định liên quan đến tài chính. 

• Sự khác biệt giữa lợi nhuận kỳ vọng gắn với biến động giá cả thị trường với lợi nhuận thực tế là rủi ro giảm giá thành mà các DN hay gặp phải. Điều này có nghĩa là không phải bao giờ kỳ vọng cũng giống như thực tế. Sự biến động này sẽ được người quản trị sử dụng làm thước đo. Từ đó, phân tích tình hình một cách cụ thể để giảm thiểu những rủi ro nhất định đối với việc giảm giá tài chính. Một số hình thức được sử dụng để phòng ngừa thường bao gồm hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn…. 
• Rủi ro từ việc thực hiện các quyết định tài chính là sự khác biệt giữa lợi nhuận kỳ vọng của doanh nghiệp trong các hoạt động sử dụng vốn, huy động vốn… với lợi nhuận thực tế. Hiểu đơn giản hơn, mọi quyết định kinh doanh liên quan đến tài chính đều có thể xảy ra rủi ro. 

🆘 Xem thêm: Dịch vụ soát xét báo cáo tài chính của Cakhia TV

Nhận diện rủi ro tài chính trong thực tế

Nếu muốn phân tích và ngăn ngừa rủi ro tài chính hiệu quả thì mỗi người quản trị phải biết nhận diện những rủi ro tài chính thường xảy ra.

Ông bà ta có câu “biết người biết ta, trăm trận trăm thắng” Điều này có nghĩa, khi hiểu rõ cặn kẽ những rủi ro về mặt tài chính thì có thể xoay chuyển tình thế theo chiều hướng tích cực. Dưới đây là một số loại rủi ro tài chính thường gặp trong quá trình kinh doanh. 

• Rủi ro về mặt pháp lý: Những rủi ro này bao gồm việc che giấu lợi nhuận trong quá trình kê khai thuế hoặc báo cáo tài chính không trung thực… 
• Rủi ro về mặt thanh khoản: Rủi ro này thường xảy đến với những doanh nghiệp quản lý dòng tiền kém. 
• Rủi ro tín dụng: Đến hạn trả nợ ngân hàng nhưng lại chậm trễ. Điều này khiến cho ngân hàng cắt khoản vay hoặc nếu vay được thì thủ tục rất rườm rà. 
• Rủi ro do nợ xấu: Những trường hợp như bị lừa đảo, khách hàng nợ lậu, chiếm dụng vốn… sẽ khiến nợ xấu phát sinh. 
• Rủi ro do đầu tư: Việc đầu tư không được xem xét kỹ dẫn đến thua lỗ cũng khiến cho rủi ro xảy đến. 
• Rủi ro về hợp đồng: Đối tác hủy ngang hợp đồng, các điều khoản không chặt chẽ dẫn đến vấn đề. Từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến tài chính. 
• Rủi ro về lãi suất: Khi lãi suất tăng một cách đột biến sẽ khiến nhiều đơn vị, doanh nghiệp điêu đứng và không kịp xoay chuyển tình thế. 
• Rủi ro về tỷ giá: Với những doanh nghiệp mua hàng theo đồng đô la hoặc vay ngoại tệ thì khi tỷ giá có biến đổi sẽ ảnh hưởng trực tiếp. Trong trường hợp ngoại tệ tăng giá thì chắc chắn sẽ gặp phải vấn đề. 
• Rủi ro về hệ thống quản lý tài chính: Đây là rủi ro có ảnh hưởng khá nghiêm trọng. Tuy nhiên, nó lại ẩn chứa bên trong và không hiện hữu. Nếu nhà quản trị không phát hiện được điều này thì sẽ rất nguy hại cho DN. 
• Rủi ro thị trường: Loại rủi ro này phát sinh do sự biến động về giá của các công cụ tài chính. Rủi ro thị trường có thể được phân loại thành Rủi ro định hướng và Rủi ro không định hướng. Rủi ro định hướng được gây ra do sự biến động của giá cổ phiếu, lãi suất, v.v. Mặt khác, rủi ro không định hướng có thể là rủi ro biến động.

Ngoài ra, rủi ro tài chính còn xuất hiện dưới nhiều dạng khác nhau như hoạt định dòng tiền không hợp lý, báo cáo số liệu sai dẫn đến ra quyết định sai lầm…

Rủi ro tài chính cho cá nhân

Bạn cũng có thể rơi vào rủi ro tài chính nếu đưa ra những quyết định sai lầm. Một nguyên nhân phổ biến của rủi ro tài chính có thể là nghỉ làm một ngày không cần thiết. Các nguyên nhân khác bao gồm đầu tư mang tính đầu cơ cao. Các cá nhân phải hiểu rằng mọi công việc đều có rủi ro tiềm ẩn đi kèm. Có những mối nguy hiểm ngoài tầm kiểm soát của một người. Do đó, điều quan trọng là phải nhận thức đầy đủ các hậu quả.

Rủi ro thanh khoản có hai trường hợp sau đối với nhà đầu tư:

1. Rủi ro thanh khoản thị trường: Liên quan đến các tài sản và chứng khoán không thể bán hoặc mua với tỷ lệ bù đắp cho những tổn thất trong một thị trường đầy biến động. Nó phát sinh khi có nhiều người bán nhưng ít người mua.
2. Nguồn vốn/Rủi ro thanh khoản dòng tiền: Khả năng một công ty có thể không có đủ vốn cần thiết để trả nợ. Do đó, nó bị buộc phải vỡ nợ và gây hại cho các bên liên quan.

Các cá nhân cũng phải đối mặt với rủi ro đầu cơ trong đó lợi nhuận hoặc thu được có thành công không chắc chắn. Nghiên cứu không phù hợp của nhà đầu tư trước khi đầu tư dẫn đến cơ hội rủi ro đầu cơ. Điều này xảy ra khi họ đạt được quá nhiều lợi nhuận hoặc đầu tư một phần đáng kể giá trị ròng của họ vào một khoản đầu tư cụ thể.

Bạn có một dòng ngoại tệ? Bạn cũng có thể gặp rủi ro tài chính tiền tệ vì các yếu tố sau ảnh hưởng đến tài chính được tính toán của bạn:

• Thay đổi lãi suất
• Thay đổi chính sách tiền tệ
• Thay đổi giá do sự khác biệt của thị trường
• Thay đổi chính trị
• Thiên tai
• Thay đổi ngoại giao
• Xung đột kinh tế

Rủi ro tài chính cho doanh nghiệp

Rủi ro tài chính có thể do một số lực lượng kinh tế vĩ mô, lãi suất thị trường biến động và khả năng vỡ nợ của các tổ chức hoặc lĩnh vực lớn. Khi các cá nhân điều hành doanh nghiệp, họ phải đối mặt với rủi ro tài chính khi đưa ra các quyết định gây nguy hiểm cho khả năng trả nợ hoặc thu nhập của họ. Xây dựng một doanh nghiệp từ đầu là tốn kém. Thông thường các công ty cần tìm kiếm vốn từ các nguồn bên ngoài để tăng trưởng ổn định. Yêu cầu tài trợ này tạo ra rủi ro tài chính cho công ty/doanh nghiệp đang tìm kiếm số tiền và nhà đầu tư/các bên liên quan đầu tư vào hoạt động kinh doanh của công ty.

Mối nguy hiểm liên quan đến việc vay tiền được gọi là rủi ro tín dụng hoặc rủi ro vỡ nợ. Nếu người vay không thể trả khoản vay (nó trở thành vỡ nợ), các nhà đầu tư sẽ bị giảm thu nhập từ việc trả nợ, lãi và gốc. Các chủ nợ thường trải qua sự gia tăng chi phí để thu hồi nợ.

Một thuật ngữ khác, rủi ro cụ thể, được sử dụng khi chỉ một hoặc một số công ty phải vật lộn với tình hình tài chính. Loại rủi ro này liên quan đến một công ty hoặc một nhóm công ty liên quan đến cơ cấu vốn, nguy cơ vỡ nợ và các giao dịch tài chính. Do đó, rủi ro cụ thể phản ánh sự không chắc chắn của nhà đầu tư về việc thu lợi nhuận và khả năng mất tiền.

Hơn nữa, các doanh nghiệp cũng gặp phải rủi ro hoạt động. Loại rủi ro này phát sinh khi doanh nghiệp có sai sót trong lập luận tài chính hoặc quản lý kém, tức là họ không thành công trong các chủ trương của mình dựa trên các yếu tố bên trong.

Rủi ro tài chính ảnh hưởng đến các doanh nghiệp ở các hình dạng và quy mô khác nhau. Nhận thức về rủi ro tài chính là điều bắt buộc. Tuy nhiên, biết những nguy hiểm và chiến lược để bảo vệ bản thân không loại bỏ rủi ro; nó giảm thiểu tác hại và giảm khả năng xảy ra kết quả tiêu cực.

Rủi ro tài chính cho thị trường

Thông thường thị trường tài chính là một trung tâm rủi ro tài chính vì một số trường hợp có thể ảnh hưởng đến chúng. Khi một khu vực thị trường quan trọng phải vật lộn với khủng hoảng tài chính, nó sẽ ảnh hưởng đến tình trạng tiền tệ của toàn bộ thị trường. Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2007-2008 là minh chứng cho rủi ro thị trường. Khi các doanh nghiệp đóng cửa, các nhà đầu tư mất trắng và chính phủ buộc phải xem xét lại chính sách tiền tệ của mình.

Ngoài ra, các sự kiện khác cũng tác động đến thị trường, chẳng hạn như sự biến động. Nó mang lại sự không chắc chắn về giá trị hợp lý của tài sản thị trường. Sự biến động được đo lường như sự biến động ngụ ý. Giá trị thống kê này được thể hiện dưới dạng phần trăm phản ánh niềm tin của các bên liên quan rằng lợi nhuận thị trường phù hợp với toàn bộ định giá của thị trường. Nó cung cấp cái nhìn sâu sắc về thị trường đang tăng so với thị trường đang suy giảm. Vì vậy, rủi ro biến động có thể dẫn đến sự dao động giá mạnh của cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.

Thay đổi lãi suất thị trường và vỡ nợ có thể gây rủi ro tài chính. Vỡ nợ xảy ra chủ yếu trong thị trường nợ hoặc trái phiếu khi các công ty hoặc tổ chức phát hành không thanh toán các nghĩa vụ nợ của họ. Mặc định gây tổn hại nghiêm trọng cho các nhà đầu tư. Đồng thời, những thay đổi về lãi suất thị trường có xu hướng đẩy các chứng khoán riêng lẻ vào tình trạng không sinh lời cho các nhà đầu tư. Họ buộc phải mua các chứng khoán nợ có lãi suất thấp hơn hoặc lợi nhuận âm.

Rủi ro đảm bảo bằng tài sản phát sinh khi chứng khoán đảm bảo bằng tài sản trở nên biến động khi giá trị của chứng khoán cơ sở cũng thay đổi. Có thể hiểu một loại phổ biến của tài sản được hỗ trợ bằng ví dụ sau. Một người vay đã lấy tiền trong một thời gian nhất định sẽ trả hết nợ sớm. Khoản thanh toán sớm này kết thúc dòng thu nhập từ việc trả nợ. Nó cũng loại bỏ thu nhập có thể có từ những thay đổi đáng kể về lãi suất.

Rủi ro tài chính cho Chính phủ

Rủi ro tài chính cho chính phủ phát sinh trong các tình huống sau:

• Chính phủ mất kiểm soát chính sách tiền tệ,
• không có khả năng hoặc không muốn kiểm soát lạm phát,
• Chính phủ vỡ nợ trái phiếu,
• Các vấn đề nợ khác…

Một chính phủ phát hành nợ dưới hình thức sau:

• Trái phiếu,
• Chiến tranh tài trợ,
• Xây dựng những cây cầu,
• Xây dựng cơ sở hạ tầng,
• Thanh toán cho các hoạt động chung hàng ngày.

Ví dụ, chính phủ Hoa Kỳ phát hành các khoản nợ được gọi là trái phiếu kho bạc. Một số chính phủ đã vỡ nợ, bao gồm Venezuela, Nga, Argentina và Hy Lạp. Một số chính phủ chỉ trì hoãn thanh toán nợ, trong khi một số chính phủ trả ít hơn số tiền đã thỏa thuận. Trong cả hai trường hợp, nó dẫn đến rủi ro tài chính cho các nhà đầu tư/các bên liên quan.

Phân tích rủi ro tài chính của doanh nghiệp

Không chỉ nắm rõ những rủi ro tài chính cụ thể phát sinh mà người quản trị còn phải biết phân tích yếu tố này. Như vậy, việc ngăn ngừa và hạn chế những rủi ro mới có thể được thực hiện dễ dàng hơn.

Việc phân tích sẽ bao gồm các bước như khả năng xuất hiện các loại rủi ro, đánh giá nguy cơ và mức độ ảnh hưởng mà chúng mang lại. Cuối cùng sẽ đưa ra phương tránh để ngăn ngừa, hạn chế độ nguy hại. Hoạt động phân tích rủi ro tài chính được xem là chìa khóa vàng giúp các DN vận hành hiệu quả hơn. 

Thực tế, rủi ro tài chính xảy đến chưa hẳn là điều gì đó tiêu cực. Một số DN biết cách biến rủi ro thành lợi thế để nâng tầm và phát triển doanh nghiệp theo chiều hướng khác.

Tuy nhiên, hầu hết các doanh nghiệp Việt đều rất e ngại những rủi ro tài chính khi chúng xảy đến. Vì thế, các hoạt động này được phân tích một cách khá cụ thể nhằm hạn chế thấp nhất mức độ nguy hại. Nếu không khắc phục được khi rủi ro quá lớn thì doanh nghiệp có thể phá sản.

Ưu và nhược điểm của rủi ro tài chính

Rủi ro là mặt khác của phần thưởng. Rủi ro tài chính là một tình huống không chắc chắn. Nó tồn tại ở các mức độ khác nhau. Thuật ngữ “rủi ro” mang hàm ý tiêu cực và rủi ro tài chính có khả năng lây lan từ doanh nghiệp này sang doanh nghiệp khác hoặc toàn bộ lĩnh vực/thị trường/thế giới, khiến nó trở thành một vấn đề nghiêm trọng hơn.

Do đó, việc hiểu và đánh giá mức độ rủi ro tài chính liên quan đến một tài sản có thể dẫn đến các quyết định kinh doanh sáng suốt và tốt hơn. Những ưu và nhược điểm của kiến ​​thức về rủi ro tài chính như sau:

Lời kết

Tóm lại, quản trị rủi ro tài chính là việc vô cùng quan trọng. Đây là hoạt động trọng yếu giúp doanh nghiệp tránh được những nguy cơ có thể xảy ra xung quanh. Như vậy, doanh nghiệp sẽ luôn trong tư thế chủ động và bất kỳ lúc nào cũng có thể sẵn sàng đối mặt với các rủi ro tài chính.

Hy vọng với nội dung mà Tax Plus Blog chia sẻ sẽ giúp DN có thêm kiến thức để quản trị rủi ro tài chính cho DN mình. Nếu còn thắc mắc hãy gọi hotline: 0853 9999 77 để được Tax Plus giải đáp & tư vấn trực tiếp. Hoặc để lại câu hỏi ở phần bình luận cuối bài viết. Cakhia TV sẽ giải đáp tất cả các thắc mắc của bạn

Nguồn:

Xuất bản ngày: 17/08/2019 @ 07:30