Bong Bóng Kinh Tế Là Gì? Những Vụ Nổ Nào Tiêu Biểu?

Nếu đã quan tâm đến nền kinh tế chắc bạn cũng sẽ biết về biết về bong bóng kinh tế. Vậy bong bóng kinh tế là gì và tại sao nhiều người lại lo sợ đến thế? Để nắm rõ hơn về thuật ngữ này, bạn hãy cùng Cakhia TV cùng xem khái niệm và những vụ nổ bong bóng kinh tế tiêu biểu nhất trong lịch sử thế giới dưới đây nhé.

Bong bóng kinh tế là gì?

Bong bóng kinh tế là hiện tượng mà rất nhiều người sợ hãi. Một khi đã xuất hiện và nổ bong bóng kinh tế thì đã quá muộn để sửa chữa và khiến nền kinh tế gặp nguy hiểm. Và khi đã nổ ra thì hậu quả sẽ thật đáng sợ cho nền kinh tế. Vậy bong bóng kinh tế là gì?

Hiểu về bong bóng kinh tế

Bong bóng kinh tế được hiểu như sau:

• Bong bóng kinh tế là biểu hiện của 1 chu kỳ kinh tế đặc trưng, sau một thời gian thị trường bị trầm lắng sẽ nhanh chóng được mở rộng.
• Bong bóng kinh tế sẽ được biểu hiện qua việc giá của tài sản tăng bùng phát và vượt ra ngoài giới hạn an toàn của những hệ số về tài chính cơ bản. Hiện tượng này chỉ xuất hiện ở một số ngành kinh tế nhất định. Sau hiện tượng giá tăng đột biến sẽ là hiện tượng giá sụt nhanh chóng và mạnh kéo theo tình trạng bán ra ồ ạt.
• Bong bóng kinh tế là một học thuyết mô tả về hiện tượng giá chứng khoán tăng vượt qua giá trị cốt lõi của nó, giá tiếp tục leo thang cho tới mức nhất định nào đó thì dừng lại và rơi giá tự do không có điểm dừng và gọi là “nổ bong bóng”

Có thể tóm lại về bong bóng kinh tế chính là sự tăng giá đột ngột của một sản phẩm hay lĩnh vực kinh tế nào đó trong một thời gian nhất định gây ra hiện tượng “SỐT”. Nhiều người bị đánh lừa với giá ảo này và sau đó khi giá đã tăng ở mức nhất định thì gọi là hiện tượng bong bóng kinh tế. Sau đó bỗng nhiên bị trùng xuống và rơi không kiểm soát thì gọi là “nổ bong bóng”.

Xem thêm: mã token là gì

Bong bóng kinh tế chính là dự báo của sụp đổ

Các chuyên gia kinh tế gắn khái niệm về bong bóng với tình trạng sụp đổ. Tại sao lại như thế thì hãy cùng nghe qua một số những phân tích dưới đây.

Sụp đổ chính là hiện tượng mà tổng giá trị của toàn thị trường suy giảm nhanh và lớn. Khi có hiện tượng này thì cũng có nghĩa là đã có “bong bóng kinh tế” của lĩnh vực đó bị nổ. Giải thích cho mối quan hệ này chính là bởi khi đã bị vỡ bong bóng, các nhà đầu tư đang sở hữu trong tay các cổ phiếu sẽ cố gắng bán nhanh, bán ồ ạt chỉ để mong thu lại tiền mà không bị lỗ. Trong khi nhu cầu bán cực kỳ lớn nhưng nhu cầu mua lại cực ít nên dẫn tới thua lỗ nghiêm trọng.

Khi các nhà đầu tư ồ ạt bán đi một cách hoảng loạn thì đó chính là biểu hiện của thị trường đã bị vỡ bong bóng. Khi đó gần như thị trường đã sụp đổ vì không có ai muốn giữ lại cho mình cổ phiếu giảm từng giây. Sau khi hoảng loạn bán trong ồ ạt, thị trường kinh tế đi xuống nhanh và sụp đổ, tác động tới tất cả mọi người và dẫn tới suy thoái kinh tế.

Như thế có thể hiểu rằng khi có bong bóng nổ ra thị trường kinh tế có nguy cơ sụp đổ rất lớn. Bong bóng kinh tế với hiện tượng sụp đổ có thể ví như mây và mưa. Có mây (bong bóng) nhưng chưa chắc đã có mưa (sụp đổ). Nhưng một khi đã có mưa thì chắc chắn sẽ có mây. Bong bóng chính là cảnh báo cho tình trạng sụp đổ của nền kinh tế. Nếu như mây càng dày, bong bóng càng lớn thì tình trạng sụp đổ kinh tế sẽ càng diễn ra nhanh chóng.

Các giai đoạn của bong bóng kinh tế

Chuyển đổi

Sự thay đổi xảy ra khi các nhà đầu tư bị cuốn vào một mô hình mới. Ví dụ như một công nghệ đột phá hay một ưu đãi suất thấp chưa từng có. Họ nhận thấy đây là một cơ hội đầu tư đầy tiềm năng và bắt đầu vào tiền.

Bùng nổ

Sau sự thay đổi ban đầu, giá tài sản bắt đầu tăng nhẹ sau đó được đẩy dần lên khi nhiều người tham gia đầu tư hơn. Trong giai đoạn này, truyền thông cũng bắt đầu dành sự quan tâm cho thị trường này. Sự chú ý được đẩy lên biến đây trở thành một món hời không thể bỏ qua. Mọi người đều tin rằng đầu tư vào đây sẽ tạo ra lợi nhuận rất lớn. Người không tham gia sẽ là kẻ thua cuộc. Hiệu ứng sợ bị bỏ lỡ (FOMO) khiến nhà đầu tư liên tục chen chân vào cuộc chơi.

Hưng phấn

Ở giai đoạn này, từ sự bùng nổ lúc trước, giá tài sản bắt đầu tăng chóng mặt đến mức cao hơn cả giá trị thực tế. Tuy nhiên, dù có như vậy, vẫn luôn có những người mua sẵn sàng chi tiền cho chúng với niềm tin rằng họ có thể thu được một món hời lớn từ sự đầu tư này. Bắt đầu có những người giàu lên nhờ lựa chọn đầu tư lúc đầu. Nhờ thế mà hiệu ứng FOMO ngày càng mạnh mẽ hơn. Tất cả mọi người đều cố gắng tham gia vào cuộc cho dù phải đi vay vốn với lãi cao.

Thu lời

Trong giai đoạn này, những nhà đầu tư giàu kinh nghiệm bắt đầu chốt lời. Họ dần nhận ra rằng giá đã được thổi phồng lên tới đỉnh. Việc họ cần làm là nên chốt lời trước khi giá đảo chiều giảm sút. Lúc này, giá tài sản cũng bắt đầu chững lại hay thậm chí là giảm nhẹ. Đây là dấu hiệu bong bóng sắp vỡ. Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người đều kịp thu lợi nhuận. Việc xác định điểm vỡ của bong bóng không hề dễ dàng.

Hoảng loạn

Giai đoạn này xảy ra khi nhà đầu tư bắt đầu bán tháo tài sản mà mình nắm giữ. Mọi người ồ ạt bán ra với mong muốn thoát hàng và kịp thời chốt lãi. Nguồn cung trở nên lớn hơn cầu nhiều lần. Giá tài sản bắt đầu đảo chiều và lao dốc nghiêm trọng.

Tới đây, bong bóng đã hoàn toàn bị vỡ. Tài sản được đưa về đúng với giá trị thực của nó. Tuy nhiên, sau cơn sốt ban đầu, nhiều nhà đầu tư sẽ phải đối mặt với món nợ lớn còn tồn lại khi chạy theo thị trường và tình trạng giá trị tài sản giảm sút nhanh chóng.

Những vụ nổ bong bóng kinh tế nổi bật nhất lịch sử

Bong bóng kinh tế chính là một trong những nỗi lo sợ cho đến giờ không một chuyên gia hay người làm kinh tế nào không lo lắng. Trong lịch sử kinh tế, bong bóng đã nổ ra khá nhiều lần và mỗi lần là một nỗi khiếp sợ ám ảnh. Cùng điểm danh những vụ nổ bong bóng kinh tế dưới đây nhé.

No1: Bong bóng kinh tế “Hội chứng cuồng hoa tulip”

Một trong những bong bóng kinh tế không thể không nhắc tới chính là hiện tượng cuồng hoa tulip. Loại hoa này được nhắc tới như 1 biểu tượng của tình yêu. Tuy nhiên ở giai đoạn của thế kỷ 17 loài hoa này lại đại diện cho thế kỷ “suy tàn” bởi những nhà đầu tư tham lam. Sau khoảng thời gian hoa tulip sốt ở thị trường Châu Âu ở giữa thế kỷ 16 thì Hà Lan đã lâm vào cảnh kinh tế suy thoái, sụp đổ.

Thời điểm bong bóng xuất hiện là khi lượng cầu vượt quá cung do những kẻ cuồng hoa. Rất nhiều nhà đầu tư đã đổ dồn tiềm lực của mình để lựa chọn kinh doanh giống hoa này. Các khu chợ bán hoa mọc lên như nấm sau mưa. Trong thời điểm SỐT nhất, 1 củ hoa tulip được xem như vật quy đổi giá trị cho nhiều thứ khác.

Thị trường vẫn còn sốt cho tới tận tháng 2 năm 1637, sức mạnh của cổ phiếu hoa tulip luôn ở mức trên trời. Thế nhưng cơn ác mộng bong bóng hoa tulip đã nổ do các tay chơi lớn đã quyết định bán tháo. Từ giá cao ngất ngưỡng, giá của củ hoa rơi xuống tận vực chỉ còn 1% giá trị. Mặc dù Chính Phủ Hà Lan đã lập hẳn hội đồng chịu trách nhiệm về đống đổ nát sau cơn cuồng hoa tulip nhưng nền kinh tế vẫn còn ảm đạm nhiều năm sau đó.

No2: Nền bong bóng South Sea

Tiếp theo sẽ là một vụ nổ bong bóng mà chắc chắn là các nhà kinh tế sẽ không thể nào quên được. Nổ bong bóng kinh tế chính là một cụm từ miêu tả cực kỳ chính xác cho công ty cổ phần South Sea hồi thế kỷ 18 tại Anh. Khi công ty này thuyết phục được Chính Phủ Anh chuyển đổi 1 phần món nợ quốc gia thành cổ phần của công ty thì tới năm 1720 đã có tin đồn về việc South Sea được nâng đỡ và sắp nhận được nốt phần nợ quốc gia chuyển hóa còn lại. Không bỏ lỡ cơ hội, công ty South Sea đã phát hành cổ phiếu ra thị trường và chia thành nhiều đợt thanh toán cho người mua.

Đỉnh điểm đã diễn ra khi mà khắp mọi người dân ở những tầng lớp khác nhau đã thi nhau để mua cổ phiếu của South Sea. Giá trị cổ phiếu trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 6 của năm 1720 đã nhảy từ 128 bảng Anh lên sấp xỉ 1000 bảng Anh. Thế nhưng chỉ 1 tháng sau đó, quả bong bóng cổ phiếu South Sea đã bị thổi phồng quá sức và “toang”. Các lãnh đạo của chính công ty này cũng nhận thấy được sự yếu kém và giá trị không thực. Vụ vỡ bong bóng này đã khiến cho 1 trận báo tháo điên loạn diễn ra và cho tới cuối năm, rất nhiều người đã gần như mất trắng tài sản chỉ vì South Sea.

Ngoài những vụ bóng bóng nổi tiếng đó còn có những vụ bong bóng khác như Bong bóng Mississippi, Quả bom nhà đất Florida, Hỗn loạn cổ phiếu đường sắt ở Anh, Phố Wall sụp đổ. Đó đều là những bong bóng kinh tế không bao giờ quên đối với nền kinh tế trong lịch sử.

Xem thêm: 10 lĩnh vực HOT để khởi nghiệp

No3: Bong bóng kinh tế Nhật: Tiếng nổ còn vang đến tận hôm nay

Thời kỳ bong bóng kinh tế xảy ra trong khoảng 4 năm, từ năm 1986 đến năm 1991 tại Nhật Bản với giá đất và giá cổ phiếu leo thang mạnh mẽ. Sự tăng giá của các loại tài sản này làm cho nhiều cá nhân và công ty trở nên giàu có trong phút chốc. Sản xuất và chi tiêu đã bị kích thích làm cho tốc độ tăng trưởng kinh tế nhảy vọt. Thế nhưng sự sụp đổ về sau cũng nhanh không kém sự phình to mãnh liệt ban đầu của nó, nên được gắn với cái tên bong bóng.

Bản thân việc tăng giá tài sản không phải là xấu, nhưng vấn đề là nó đã vượt qua khả năng thực sự của nền kinh tế Nhật Bản. Đặc biệt là ngay trước thời kỳ đỉnh cao của nền kinh tế bong bóng không có cơ sở này, rất nhiều người Nhật đã tin rằng đó là điều tất nhiên, rằng đây là sức mạnh thực sự của Nhật Bản.

Xã hội Nhật Bản thay đổi ra sao trong thời kỳ này?

Không chỉ có chứng khoán, dòng tiền dư dả được tạo ra từ chính sách lãi suất thấp này của Ngân hàng Nhật Bản còn nhắm đến thị trường bất động sản, khiến giá đất tăng vọt. Không biết từ lúc nào, câu chuyện “giá đất chắc chắn sẽ tăng, sẽ tiếp tục tăng” được truyền tai, mọi người đổ xô đi mua nhà đất. Chính vì vậy mà ngay chính giữa thời kỳ bong bóng kinh tế này còn phát sinh thêm một bong bóng khác – bong bóng bất động sản. Tuy nhiên, việc nâng giá đất hay buôn đi bán lại để nâng giá đất dần gây ra nhiều vấn đề xã hội, thị trường bất động sản không còn giữ được vai trò vốn dĩ của mình.

Ảnh hưởng của bong bóng kinh tế đến thị trường chứng khoán

Nếu một vụ bong bóng kinh tế diễn ra do sự tăng giá của các cổ phiếu như “Đại khủng hoảng năm 1929” hay “bong bóng dotcom” thì những nhà đầu tư chứng khoán sẽ bị thiệt hại nặng nề nhất. Khi bong bóng vỡ, sự giảm giá của những cổ phiếu bị thổi phồng sẽ dẫn đến một đợt sụt giảm nghiêm trọng của thị trường chứng khoán. Tài sản của nhiều nhà đầu tư sẽ bị bốc hơi nhanh chóng. Tác động của nó có thể kéo dài đến nhiều năm sau này, khiến cho thị trường khó có thể hồi phục.

Cho dù bong bóng kinh tế không bắt nguồn từ chứng khoán thì đây cũng là kênh đầu tư bị thiệt hại nhiều nhất. Thị trường chứng khoán thường phản ánh tình trạng nền kinh tế. Bong bóng kinh tế bị vỡ dẫn đến suy thoái kinh tế kéo dài, điều này cũng làm cho thị trường chứng khoán bước vào thời kỳ giảm giá.

Lời kết

Tại Việt Nam, nền kinh tế của chúng ta cũng đã từng xảy ra bong bóng trong bất động sản năm 2008. Phải đến nhiều năm sau đó thị trường mới khởi sắc trở lại cho đến nay và nhiều người còn cho rằng lại có hiện tượng bong bóng. Tuy nhiên nhiều nỗ lực và điều chỉnh, bong bóng bất động sản sẽ có thể bị chặn tình trạng thổi phồng. Hy vọng qua những gì Cakhia TV Blog chia sẻ, bạn có thể hiểu được bong bóng kinh tế là gì. Nếu muốn cập nhật thêm thông tin hoặc muốn tư vấn thêm bất cứ điều gì, hãy liên hệ với chúng tôi theo:

• Địa chỉ: 329 – 331 An Dương Vương, Phường 3, Quận 5, Tp. HCM
• SĐT: 0853 9999 77
• Email: [email protected]
• Website:

Xuất bản ngày: 18/12/2019 @ 17:47